سرماخوردگی - دکترمحمدحسین احمدزاده

سرماخوردگی

سرماخوردگی یک عفونت ویروسی مسری در راههای تنفسی فوقانی، بینی، سینوس ها، گوش ها، نای، حنجره و لو له هایی است که حلق را از داخل به گوش متصل می کنند (یعنی شیپور استاش)

علایم شایع سرماخوردگی کدامند؟

گرفتگی یا آبریزش بینی که در ابتدا شفاف است و سپس ممکن است شدت یافته به رنگ زرد درآید.
سرفه ای که خلط دار نیست یا کمی خلط دارد.
درد گلو
گرفتگی گلو
تب نسبتاً کم
خستگی و بی حالی
بی اشتهایی
اشک ریزش

متاسفانه هر فرد بزرگسالی احتمال دارد2 تا4بار در سال به سرما خوردگی مبتلا شود. کودکان بخصوص در سنین پیش از مدرسه بین 5 تا9بار سالانه سرما میخورند. سرما خوردگی بخصوص در کودکانی که به مهد کودک می روند شایع است. اما خبر خوب ابن است که معمولا سرما خوردگی در طول یک هفته بهبود پیدا می کند، اگر چه بعضی از سرما خوردگیها تا دو هفته هم به طول می انجامند. اگر سرما خوردگی بیش از این مدت طول بکشد به پزشکتان مراجعه کنیدتا مطمئن شوید که عفونت ثانویه باکتریایی در ریه ها، حنجره، نای، سینوسها یا گوشهایتان وجود ندارد.
- علایم ونشانه ها

شروع علائم سرما خوردگی یک تا سه روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس سرما خوردگی است. اولین علائم عمده آبریزش از بینی است. همچنین ممکن است در ابتدا دوره عفونت دچار خارش یا درد گلو، احتقان، وگرفتگی بینی، کمی بدن درد یا سر درد خفیف شوید، در ادامه سیر بیماری ترشحات بینی تان غلیظ تر و زردرنگ تر می شود.
سایر علائم سرما خوردگی اینها هستند:عطسه کردن -آبریزش از چشم -سرفه -تب ملایم -خستگی خفیف
علل سرما خوردگی
گرچه بیش از 2000 ویروس باعث سرما خوردگی میشوند، رینو ویروسها شایع ترین علت شناخته شده سرما خوردگی هستند. ویروس سرما خوردگی از راه دهان یا بینی وارد بدن میشود، اما ممکن است خود شما در ین انتقال “دست ” داشته باشید. گرچه سرما خوردگی از طریق عطسه و سرفه می تواند منتقل شود، اغلب تماس دست با دست با شخصی که سرما خورده است یا استفاده از وسایل مشترک مثل حوله، تلفن و… باعث انتقال بیماری میشود. بعد از این تماس هنگامی که دست آلوده شده تان به چشمها یا بینی تان می زنید ویروس وارد بدنتان می شود.
عوامل خطر سا ز
کودکان بطور خاص به سرما خوردگی مستعد هستد زیرا بسته به اغلب ویروسهای عامل سرما خوردگی هنوز مقاومت کسب نکرده اند. اما یک دستگاه ایمنی نا بالغ تنها علت این آسیب پذیری کودکان به سرماخوردگی نیست. کودکان اغلب اوقات زیادی را با کودکان دیگر می گذرانند و خیلی اوقات در شستن دستهایشان دقت نمی کنند. لذا به راحتی ویروس سرما خوردگی وارد بدن آنها می شود. چه بزرگسالان وچه وکودکان در پاییز و زمستان که کودکان در مدارس هستند و اغلب افراد مدت زیادی راداخل خانه می گذرانند به سرما خوردگی حساس ترند. با افزایش سن و ایجاد ایمنی در بدن نسبت به بسیاری از ویروسهای عامل سرما خوردگی احتمال سرما خوردگی نسبت به دوران کودکی کمتر می شود، اما درمواردی احتمال خطر افزایش می یابد:- گذراندن بیشتراوقات در فضاهای در بسته ودر تماس نزدیک افراد دیگر در طول پاییز زمستان- دچار شدن به استرسهای روان- داشتن آلرژی که مجاری بینی را گرفتار کند.درستی هیچکدام از باورهای عامه در مورد عوامل زمینه ساز سرما خوردگی:مثلا بیرون رفتن از خانه با موهای خیس یا باد سرد خوردن و… تا بحال ثابت نشده است.
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد
سرما خوردگی معمولا کمتر از یک هفته بهترمیشود گرچه ممکن است با آن سرعتی که شما انتظار دارید علائم بیماری نا پدید نشود. در صورتی که تب بالای 39درجه داشتید یا احساس کردید علائمتان دارد بدتر میشود به پزشک مراجعه کنید. تب بالا به همراه درد بدن و ضعف شدید ممکن است نشان دهنده ابتلا به آنفولانزا و نه سرما خوردگی باشد. برای آنفولانزا داروی ضد ویروسی وجود دارد و ممکن است تا حدی مفید باشد اما برای تاثیر بخش بودن باید آنها در طول 48ساعت پس از شروع اولین علایم تجویز کرد. اگر تب شدید، تعریق وتب وسرفه دارید که خلط دارید که خلط رنگی تولید می کند ممکن است ذات الریه گرفته باشید. در این حالت بهتر است مستقیما به نزد دکتر بروید. همچنین اگر علایم بیماری تان پس از 7تا 10روز تخفیف نیافت یا اگر یک عارضه مزمن تنفسی دارید که سرما خوردگی آن را تشدید کرده است به نزد پزشک بروید.در صورتی که کودکتان علایم زیر را نشان داد فورا او را پیش پزشک ببرید:تب 39درجه یا بالا تر، لرز یا تعریق -تبی که بیش از 72ساعت طول می کشید -تهوع یا درد شکم -خواب آلودگی غیر معمول -سر درد شدید -اشکال در تنفس -گریه مداوم -درد گوش
عوارض
عفونت حاد گوش، که ناشی از نفوذ باکتریها به فضای گوش میانی است شایع ترین عارضه سرما خوردگی در کودکان است. علایم ونشانه های شاخص این عارضه شامل گوش درد در کودکان کم سن است که نمی توانند حرف بزنند ناراحتی شان را صرفا با گریه کردن یا کشیدن گوش مبتلا نشان میدهند و در بعضی موارد ترشح سبز یا زرد رنگ از بینی یا زگشت تب شدید پس از بهبودی از سرما خوردگی است.خارج شدن ترشحات چرکی از گوش به معنای پاره شدن پرده صماخ است. در این حالت فشار ودرد گوش ودک تخفیف می دهد، اما به هر حال باید فورا کودک را نزد پزشک ببرید.عفونت چرکی گوش بر خلاف سرما خوردگی نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد.سرما خوردگی که بهبود نمی یابد ممکن است به سینوزیت چرکی تبدیل شده باشد. سایر عفونتهای ثانوی که ممکن است به دنبال سرما خوردگی رخ دهد شامل گلو درد چرکی ( آنژین استرپتوکوکی) ، برونشیت مزمن و ذات الریه است. مصرف قطره های ضد احتقان برای دفع گرفتگی بینی پس از مدتی ممکن است باعث احتقان واکنشی شود به این معنا که شما برای اینکه راه های بینی خود را باز نگهدارید جبورید مقدار بیشتری از این قطره را بکاربرید. مصرف طولانی مدت این قطره ها باعث التهاب مزمن غشاهای مخاطی می شود. اگر مجبورید از قطره های ضد احتقان بینی استفاده کنید، استفاده از آنها را به چند روزمحدود کنید.
درمان
” سرما خوردگی درمان اختصاصی لازم ندارد”. آنتی بیوتیکها هیچ اثری بر ویروسها ندارند و قرصهای ضد سرما خوردگی که در داروخانه ها موجودند گرچه ممکن است باعث راحت تر شدن شما شوند اما سرما خوردگی را معالجه یا دوره آن را کوتاه تر نمیکنند. قرصهای ضد سرما خوردگی که بدون نسخه پزشک از دارو خانه ها قابل تهیه اند و از مخلوطی از داروهای ضد احتقان و آنتی هیستامین تشکیل می شوند علایم سرما خوردگی را در کودکان کم سن تخفیف نمی دهد و ممکن است باعث عوارض جانبی شوند. برای رفع درد و تب استفاده از استامینوفن برآسپرین ارجح است. مصرف آسپرین برای رفع تب ممکن است در کودکان کمتر از 16سال باعث یک عارضه مغزی نادر وکشنده به نام “سندرم ری شود.
پیشگیری
با رعایت برخی از احتیاطات زیر از گسترش سرما خوردگی جلو گیری کنیم:
دستهایتان را مرتب بشوئید و به کودکانتان اهمیت این کار را آموزش دهید.
سطوح آشپز خانه و حمام را بخصوص هنگامی که یکی از اعضای خانواده سرما خورده است تمیز نگه دارید.
در داخل دستمال کاغذی سرفه یا عطسه کنید. دستمال کاغذی مصرف شده را فورا دور بیندازید.
از لیوان آب مشترک با سایر اعضای خانواده استفاده نکنید. وقتی خودتان یا یکی از خانواده سرماخورده است از لیوان مخصوص خود استفاده کنید.
از تماس نزدیک وطولانی با فردی که سرما خورده است اجتناب کنید.
کودکتان را به مهد کودکی بسپارید که بهداشت در آن کاملا رعایت شود و بخصوص کودکان بیمار را به خانه شان بفرستید.
در صورت امکان مهد کودکی را انتخاب کنید که نسبت کودکان موجود در آن به بزرگسالان 5به 1یا کمتر باشد.
اسباب بازی های کودک سرما خورده را پس از بازی کردن با آنها بشوئید.
گرچه بعضی از مردم معتقدند برخی از گیاهان دارویی یا مصرف مقادیر زیاد ویتامین c باعث پیشگیری یا درمان سرما خوردگی می شود اما تحقیقات علمی چنین منافعی را ثابت نکرده است.
مراقبت شخصی
ممکن است نتوان سرما خوردگی را معالجه کرد، اما می توان کارهایی را انجام داد تا حتی الامکان با راحتی بیشتری دوره بیماری را گذراند. رعایت نکات زیر ممکن است به شماکمک کند.
مقدار زیادی مایعات بنوشید: دست کم روزی 8لیوان مایعات بنوشید وبه مقدار کافی استراحت کنید. از الکل، کافئین، سیگار که می توانند باعث کم آبی بدن و تشدید علایم شما شوند اجتناب کنید
از محل کارتان مرخصی بگیرید: در صورتی که تب یا سرفه شدید دارید یا به علت مصرف داروهای ضد سرما خوردگی(که حاوی آنتی هیستامین هستند) خواب آلوده هستید در خانه بمانید. در صورتی که با فردی زندگی می کنید که بیماری مزمن دارد یا سیستم ایمنی اش مختل است دهان و بینی تان را با ماسک بپوشانید.
درجه حرارت و رطوبت اتاقتان را تنظیم کنید: اتاقتان را گرم نگهداریداما درجه حرارت را خیلی بالا نبرید. اگر هوا خشک است، یک دستگاه مرطوب کننده یا بخور سرد می تواند به مرطوب کردن هوا و کمک به تسکین احتقان بینی و سرفه کمک کنید. دقت کنید که دستگاه بخور را تمیز نگه دارید تا از رشد باکتری وقارچ در آن جلو گیری شود.
گلویتان را تسکین دهید:غرغره کردن آب نمک گرم چند بار در روز یا نوشیدن آب لیمو به همراه عسل ممکن است به تسکین گلو درد و تخفیف سرفه کمک کند.
از قطره های بینی استفاده کنید: برای مرطوب کردن احتقان بینی از قطره های بینی حاوی آب نمک استفاده کنید . این قطره در داروخانه ها بدون نسخه به فروش می رسند. این قطره ها، حتی برای کودکان موثر، بی خطر و غیر تحریک کننده اند. برای استفاده از آنها چند قطره را در هرسوراخ بینی بچکانید، سپس فورا بینی تان را تخلیه کنید.

راههای پیشگیری ازسرماخوردگی ورعایت
1- هر وقت با کسی دست دادید دست خود را بشویید
2- دستتان را به چشم و بینی دهان نزنید
3- 8 تا 10 ساعت در روز بخوابید
4- زمانیکه سرماخوردگی داریدازورزش بپرهیزید(نرمش ملایم اشکالی ندارد)
5- با خوردن غذاهای سالم مثل سبزیجات تازه و میوه های فروان سیستم ایمنی خود را تقویت کنید
6- با ورزش فعالیت سیستم ایمنی خود را بالا ببرید
7- از کسانی که عطسه و سرفه می کنند دوری کنید
8- ضد عفونی کردن خود با ژل های ضد عفونی کننده و پاک کننده هایی که پایه ی الکلی دارند.
9- سیگار نکشید
10- چیپس و سیب زمینی سرخ کرده خود را بعد از دهان گذاشتن دوباره وارد سس نکنید
11- در زمستان کیف پول و کیف ها دستی پارچه ای خود را کنار بگذارید و از کیف هایی که راحتتر تمیز میشوند مثل وینیل و چرم استفاده کنید
12- ناخن های خود را نخورید
13- سعی کنید بخندید . تحقیقات نشان داده سکس ، افکار مثبت ، بازی کردن با حیوانات خانگی و دیگر فعالیت های لذت بخش سیستم ایمنی بدن را ارتقا میدهد
14- موقع عطسه کردن در دستانتان عطسه نکنید و در خم آرنجتان عطسه کنید چرا که دستانتان منبع معمول باکتری ها و ویروسه هستند
15-موادغذایی ومایعات خیلی سردویخی نخورید.
16-کناردروپنجره نخوابید.(حتی اگراتاق گرم باشد)